Ongeveer een op de drie huwelijken loopt uit op een scheiding. Met de toename van interculturele relaties en huwelijken ontkom je er niet aan dat je ook te maken krijgt met interculturele scheidingen. Maar in hoeverre hebben de culturele en religieuze verschillen invloed op de afwikkeling van de scheiding? De Nederlandse vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten en Scheidingsmediators (vFAS) deed hier onderzoek naar.
Scheiden in Nederland laagdrempelig
Uit het onderzoek komt naar voren dat Nederland in trek is als het gaat om het regelen van de scheiding. De scheidingsprocedure is hier vaak sneller en goedkoper dan in het buitenland. Daarnaast staat Nederland bekend om de maatschappelijke acceptatie op dit gebied. Dit samen zorgt ervoor dat scheiden in Nederland erg laagdrempelig is. Dit neemt echter niet weg dan een groot deel van de stellen die willen scheiden niet goed op de hoogte is van de wetten en regels omtrent scheiden.
Interculturele scheiding complex
Interculturele scheidingen zijn vaak erg complex en vereisen specialistische kennis en dan niet alleen van de wetten en regels in Nederland, maar ook van de internationale wetgeving op dit gebied. Dit geldt niet alleen voor de advocaat of mediator, maar ook voor de rechter. “De Nederlandse rechter is in dit soort zaken lang niet altijd bevoegd. Soms dient er een ander recht dan het Nederlandse recht te worden toegepast. 32% van de ondervraagde advocaten en mediators geeft aan dat hun cliënten niet of onvoldoende op de hoogte zijn van het feit dat hier andere wetten kunnen gelden dan in het land van herkomst of huwelijksvoltrekking. De Nederlandse scheidingsprocedure kan worden versimpeld als de Nederlandse rechter altijd het Nederlands recht zou moeten toepassen, ongeacht de internationale achtergrond van de partners. Dat maakt de procedure voor alle betrokkenen duidelijker, eerlijker en goedkoper. Deze vereenvoudigde benadering zal echter niet altijd recht doen aan het huwelijk van partijen”, aldus Alexander Leuftink, voorzitter van de vFAS.
Aandacht voor culturen
Uit het onderzoek van de vFAS blijkt ook dat het nuttig zou zijn om meer aandacht te besteden aan de verschillende culturen, hun gebruiken en de wetgeving in de landen van herkomst. Interculturele verschillen kunnen namelijk in veel gevallen ook de oorzaak zijn van de scheiding. Zo zijn er verschillende verwachtingen en kunnen communicatieproblemen doordat men elkaars taal niet goed kent ook voor relatieproblemen zorgen. Interculturele huwelijken vragen in sommige gevallen ook om een andere begeleiding door de advocaat of mediator. Enige kennis van zaken is dan wel heel handig. Zo kennen wij in Nederland het idee van een bruidsschat niet, terwijl dit in de Islam heel gebruikelijk is. Is deze bruidsschat bij het huwelijk niet betaald, dan moet dit bij de scheiding alsnog worden geregeld. Dit soort verschillen kunnen ervoor zorgen dat een scheiding moeizamer verloopt.
Huwelijk registreren
1/3 van de interculturele stellen laten hun huwelijk niet in Nederland registreren. 31 procent doet dit wel in de eigen gemeente, maar niet landelijk. Dit kan uiteindelijk problemen opleveren als men wil gaan scheiden. Er is dan namelijk een officiële huwelijksakte nodig die niet ouder is dan drie maanden. Moet deze uit het buitenland komen, dan kan dit voor flink wat vertraging of andere problemen zorgen. Het feit dat zoveel mensen hun huwelijk niet laten registreren heeft vooral te maken met onwetendheid. Zij hebben vaak geen idee dat dit verstandig is. Hier ligt nog wel een taak voor de gemeente om mensen hierover te informeren.